Kalça Kırıkları, uyluğun üst kısmında, kalça eklemi civarında meydana gelir. Kalça kırığının şekli, travmanın şiddeti ve kişinin kemik kalitesine bağlı olarak değişir.
Anatomi
Kalça, baş ve soketten oluşan bir eklemdir. Soket, pelvis kemiği tarafından oluşturulur, baş ise femur denilen uyluk kemiği tarafından oluşturulur.
Sebepler
Kalça kırıkları, en sık olarak yaşlılarda kalça üzerine düşmelerde görülür. Osteoporoz, kalçayı kırılgan hale getirir.
Risk Faktörleri
Yaş: 65 yaş üstü risk çok artar, özellikle yaşlı ve osteoporoz gelişmiş bayanlarda sık görülür.- Cinsiyet: Bayanlarda 3 kat fazla, özellikle menopoz sonrası
- Kişisel: Alkol ve sigara tüketimi
- Beslenme: Süt ve süt ürünlerini az tüketme
- Eğer diz ve kalça eklem kireçlenmesi varsa, bu hastalar basit düşmelere dahi meyillidir.
- Zihinsel Durum: Demans hastalarında sık görülür.
Klinik Bulgular
Kalça kırığı olan hastaların, kırık bölgelerinde ağrı olur. Kalça hareketleri çok ağrılıdır.
Genellikle bacak kısalmış ve ayak dışa doğru dönük, hareketsizdir.
Fizik Muayene
Kalça kırığında teşhis, genellikle röntgen ile konur.
Çok şüpheli durumlarda, filmlerde gözükmeyen çatlaklar ise tomografi ile çok net görüntülenir.
Tedavi
Cerrahi Dışı Tedavi
Sabit, yani kırık hattında kayma riski olmayan kırıklarda ameliyatsız takip edilebilir. İyileşme döneminde, hastanın basması ve yürümesi yasak olup, yatak istirahatı önerilir. Bu tür hastalarda, kırıkta kayma riski olabilir ve yakın röntgen takipleri gerekir.
Cerrahi Tedavi
Femur boyun kırıklarında, hastanın yaşına, genel durumuna ve kemik kalitesine bağlı olarak protez veya kemiği kaynatmak için tespit yapılır.
Genç aktif hastalarda, kırığı kaynatmak için çivileme veya vidalama yapılabilir.
Yaşlı, beklenen ömür kısa veya kaynama ihtimali düşük olanlarda, hemen mobilize etmek için total veya parsiyel protez planlanır.
Kalça kırığından korunma
Kemik, yaşayan bir dokudur. Devamlı kemik yapımı ve yıkımı vardır. Bu suretle, kemik doku kendini hep yeniler. Fakat bazı durumlarda, kemik yıkımı yapımdan daha fazla olur ki, bu durumda osteoporoz denilen kemik erimesi meydana gelir. Kemiğin dayanılıklığı azalır ve basit travmalarla kırılgan hale gelir.
Vücutta kemik kaybı ilk olarak bel, kalça ve el bileklerde görülür ki, yaşlılarda en sık kırılan noktalarda burasıdır.
Kemik erimesi, genellikle 35 yaş sonrası başlar ve ileri yaş bayanlarda %30-50, erkeklerde 20-30 unu kaybederler.
Bayanlarda, menopoz sonrası kemik erimesi hızlanır. Menopoz sonrası, her yıl kemik mineral dansitometre ile kesinlikle kemik taraması yaptırılmalıdır.
Osteoporoz risk faktörleri;
- Yaşlanma
- Sigara ve alkol
- Şehir hayatı
- Aşırı kortizon ve stroid kullanımı
Erken teşhis ile, osteoporoz ilerlemesi önlenebilir ve tedavi edilebilirler. Kalça kırıklarının temelinde, kemik erimesi sık görülen bir risk faktörüdür.
