Kireçlenme, eklem hareketlerini kısıtlayarak ağrı yapan en önemli hastalıktır. Genellikle ileri yaşlarda ortaya çıkar. Erken teşhis çok önemlidir. Çünkü, kireçlenmeyi engelleyici bazı önlemler alınabilir. Bu önlemlerin en önemlileri: fazla kiloları vermek, ayakta çok kalmamak, aşırı sportif aktiviteden uzak durmak.
Anatomi
Ayakta, 28 adet kemik ve 30’dan fazla eklem mevcuttur. Bu kemikleri birbirine bağlayan bağlar ve kaslar bulunmaktadır. Artroz veya diğer bir adıyla kireçlenme, eklemlerde görülen eklem kıkırdaklarının incelmesi, yani kalınlığının azalması ile karakterize ağrılı bir eklem hastalığıdır.
Sebepler
Ayakta veya ayak bileğinde kireçlenme meydana getiren 3 yaygın sebep vardır.
Osteoartrit veya Artroz
Eklem kıkırdağında incelme ile başlayan dejeneratif bir süreçtir. İleri yaşlar, bayan ve obezlerde sık görülür. Eklemin kıkırdağının incelmesi ile eklemi oluşturan kemiklerin birbirine yaklaşması, hatta kemiklerin birbirine sürtmesi ile ağrı, şişlik ve eklem sertliği ile karakterizedir. Önlem alınmazsa yıllar içinde ilerleyen dejeneratif bir hastalıktır.
Romatoid Artrit
Osteoartrit gibi lokal değil, sistemik bir hastalıktır. İmmun sistemin etkilendiği, genç yaşta birçok eklemi tutan, sistemik bir romatizmal hastalıktır. Sonuç olarak, eklem kıkırdaklarında kireçlenme ile devam eden bir süreçtir.
Post-Travmatik Artroz
Eklem çevresi kırık veya yaralanma sonrası eklem kıkırdağında meydana gelen hasar sonucu oluşur.
Klinik Bulgular ve Şikayetler
- Ağrı ve Hassasiyet
- Sertlik ve hareket kısıtlılığı
- Şişme
- Yük vermede ve yürümede zorluk
Röntgen, eklem mesafesinin değerlendirilmesi ve eklem kıkırdak kalınlığı hakkında önemli bilgiler verir. İleri tetkik olarak MR ve BT çekilebilir.
Tedavi
Ayak bileği kireçlenmesinin derecesi, yapacağımız tedaviyi belirler.
Ameliyat Dışı Tedavi
Şişliği ve ağrıyı azaltmak için ilaç tedavisi başlanır.
Yumuşak ve ortopedik ayakkabılar kullanılır.
Yük vermeyi engellemek için baston kullanma,
Fizik tedavi ve egzersiz,
Kilo kontrolü ve besin takviyeleri,
Eklem içi ilaç kullanma öneriler arasındadır.
Cerrahi Tedavi
Hasta, ameliyat dışı yöntemlere yanıt vermezse, cerrahi tedavi planlanır.
Etkilenen eklemin şiddeti ve yerine göre tedavi değişir.
Birden fazla cerrahi seçenek bulunmaktadır. Üç yöntem bulunmaktadır;
Artroskopik debridman, artrodez ve artroplastidir.
Atroskopik Debridman ( Eklem Temizliği )
Erken evrelerde rahatlama sağlar ve faydalıdır. Eklem içi kireçlenme dokuları temizlenir.
Artrodez ( Eklem Dondurma )
Eklem tamamıyla dondurulur ve hareketi ortadan kaldırılır. Bu yöntemde vida, plak veya K telleri ile eklem tespit edilerek dondurulur.
İleri vakalarda rahatlama sağlar ve etkili bir yöntemdir.
Eklem Protezi
Yeni bir eğilim olup, uzun dönem sonuçları yayınlanmamıştır. Diz ve kalça protezi kadar yaygın kullanımı yoktur.